موانع گفتاری در گویندۀ سخن، بر اساس ارتباط کلامی و غیرکلامی اثر انتقال پیام را می‌کاهد

کارگاه مهارت آموزی ارتباط موثر در خانواده برای والدین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی با تدریس منصور فتحی، عضو هیئت علمی گروه مددکاری اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی به صورت آنلاین و به همت واحد ارتباط خانواده و دانشگاه معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

به گزارش عطنا، فتحی در ابتدا بیان کرد: ارتباط عبارت است از هر گونه تعاملی که شامل ارسال و دریافت پیام باشد و اولین اقدام در انتقال پیام، تبدیل افکار و احساسات به نمادها است. گام دوم ارسال پیام و گام سوم دریافت پیام است. هنگامی که پیام به گیرنده می رسد او با تغییر آن به افکار و احساساتی که برای خودش معنا دارد، آن را رمزگشایی می کند.

وی دربخش دیگری از سخنانش در خصوص اهمیت ارتباط گفت: ارتباط تنها وسیله انتقال اطلاعات به دیگران و  تنها وسیله دریافت اطلاعات از دیگران است. از طریق برقراری ارتباط است که عاطفه و احساس به دیگران منتقل می شود. در واقع مهارت ارتباطی خوب به ما کمک می کند روابط سالم و رضایت بخشی را با دیگران داشته باشیم. مهارت های ارتباطی ضعیف می تواند به گونه ای باشد که به سوء تفاهمات و احساسات منفی منجر شود. ما باید توجه داشته باشیم که در ارتباط با دیگران ۳۵درصد کلامی و ۶۵ درصد غیرکلامی است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: موانع گفتاری در گوینده بر اساس ارتباط کلامی و غیرکلامی شامل سریع حرف زدن و ندادن فرصت پردازش است و همچنین  بالا بردن تن صدا نیز اثر انتقال پیام را می کاهد، لحن و آهنگ نامناسب، عدم زمان بندی مناسب در ارائه پیام (خیلی زود – خیلی دیر)، نا متناسب بودن گفتار با موقعیت (ادب و نزاکت)، روشن و واضح نبودن پیام و… از دیگر مواردی است که باعث عدم انتقال پیام می شود.

وی اظهار کرد: برای بهبود این روند توصیه های کلی در ارتباط کلامی باید مد نظر قرارگیرد؛ به طور مداوم و پشت سر هم صحبت نکنید و آن چه را می گویید روشن و واضح بیان کنید. با بیان جزئیات خسته کننده صحبت را به درازا نکشید، به شنونده نگاه کنید و خود را به جای شنونده گذاشته و احساس او را در نظر بگیرید. همچنین از واژه های تعمیمی همیشه و هرگز کمتر استفاده کنید و نصیحت نکنید. در مورد خصوصیات گوش دادن فعال تماس چشمی برای نشان دادن توجه به گوینده، متمایل شدن به سمت گوینده، تکان دادن سر و استفاده از حرکات صورت، استفاده از اصوات تأیید کننده (آها – بله – هوم –خب)، توجه به سبک و نحوه بیان گوینده می تواند از عوامل اثر گذار باشد.

فتحی در بخش دیگری از سخنانش به پیامدهای فقدان مهارت های ارتباطی از جمله ایجاد سوء تفاهم، نارضایتی از روابط با دیگران، احساس تنهایی، کاهش اعتماد به نفس و احساس درماندگی، آسیب پذیری و کاهش توانایی در مقابله با مشکلات، انزوا و طرد، استرس و فشار روانی، ناکامی در ارضای نیازها اشاره کرد و گفت: در روش های تحقق ارتباط موثر، پیام های کلامی و غیرکلامی باید با هم مطابقت داشته باشد و در این زمینه صداقت و خلوص (از نظر رفتارشناختی، صداقت) و صمیمیت عموماً به صورت غیر کلامی بیان می شود و از طریق یک لبخند ساده، تماس چشمی و… صورت می پذیرد. همچنین در این زمینه محرک های اضافی باید به حداقل برسد.